Nowe powołania dla nowej Europy. In Verbo Tuo…

Aspekty teologiczne duszpasterstwa powołaniowego

25. Jaka teologia leży u podstaw, inspiruje, uzasadnia i motywuje duszpasterstwo powołaniowe jako takie?

Odpowiedź na to pytanie jest dla nas ważna, ponieważ jest elementem pośrednim pomiędzy teologią powołaniową i pozostająca z nią w zgodzie, i do niej powracającą praktyką duszpasterską. Ustosunkowując się do tego pytania Kongres zwrócił uwagę na konieczność dalszych poszukiwań w celu odkrycia motywów, które jednoczą wewnętrznie osoby i wspólnoty w akcji powołaniowej, jak również w celu podkreślenia właściwszego stosunku między teologią powołania, teologią duszpasterstwa powołaniowego i praktyką pedagogiczno-duszpasterską.

«Duszpasterstwo powołań rodzi się z tajemnicy Kościoła i oddaje się jego służbie».^[1]DC, 5. Podstawa teologiczna duszpasterstwa powołań «może wypływać jedynie z odczytania tajemnicy Kościoła jako mysterium vocationis».^[2]Wyrażenie zostało zaczerpnięte z Adhortacji Apostolskiej Jana Pawła II Pastores dobo vobis, nr. 34. W tym samym dokumencie są dokładnie określone podstawowe motywy łączące wewnętrznie duszpasterstwo powołaniowe z Kościołem.

Jan Paweł II, przypomina, że: «Wymiar powołaniowy jest istotną cechą duszpasterstwa Kościoła i należy do jego natury»^[3]Tamże. czyli do jego życia i misji. Tak więc, powołanie określa najpierw głęboką istotę Kościoła a następnie jego działalność. W samej nazwie «Ecclesia» zawarta jest jego fizjonomia powołaniowa, ponieważ jest on rzeczywiście zebraniem powo­łanych.^[4]Tamże. Słusznie więc zauważa Instrumentum laboris Kongresu, że «jednolitość duszpasterska opiera się na powołaniowości Kościoła».^[5]IL, 58.

W konsekwencji duszpasterstwo powołaniowe jest ze swojej natury działalnością skierowaną do głoszenia Chrystusa i ewangelizacji wierzących w Chrystusa. Oto więc odpowiedź na nasze pytanie: właśnie w powołaniu Kościoła do głoszenia wiary zakorzeniona jest teologia duszpasterstwa powołaniowego. Dotyczy to Kościoła powszechnego, ale stosuje się w sposób szczególny do każdej wspólnoty starego kontynentu,^[6]Określenie «wspólnota chrześcijańska» jest w swojej istocie określeniem ogólnym, wskazującym na Kościół partykularny lub lokalny jak również parafię. Odnosi się do grupy chrześcijan, żyjących wspólnie na pewnym obszarze; reprezentuje Kościół gdy zbiera się na modlitwę i służbę by dać świadectwo miłości i obecności Chrystusa. Natomiast określenie «wspólnota kościelna» jest bardziej precyzyjne, ponieważ podkreśla obecność elementów konstytutywnych Kościoła zaczynając od centralności misterium eucharystcznego; w sposób szczególny odnosi się do diecezji i parafii będących wspólnotami kościelnymi i eucharystycznymi dzięki obecności kapłaństwa służebnego. Por. DC, 13,16. zwłaszcza w czasach nam współczesnych. «Dla tej szlachetnej misji mającej przyczynić się do rozkwitu nowej ery ewangelizacji w Europie potrzeba szczególnie przygo­towanych ewangelizatorów».^[7]Jan Paweł II, Discorso al VI Simposio delle Conferenze Episcopali Europee, 11.10.1985.

W związku z powyższym warto przypomnieć niektóre prawdy, wskazane przez aktualne nauczanie papieskie, i uczynić je punktem wyjścia dla praktyki duszpasterskiej Kościołów partykularnych.

a) Przez uwypuklenie wymiaru powołaniowego Kościoła lepiej rozumie się, że duszpasterstwo powołaniowe nie jest elementem odizolowanym, ubocznym i drugorzędnym, skierowanym jedynie na rekrutację osób zajmujących się duszpasterstwem, momentem zdeterminowanym wyjątkową potrzebą Kościoła, ale jest raczej działalnością związaną z istotą Kościoła, a więc również «wewnętrznie włączoną w ogólne duszpasterstwo każdego Kościoła».^[8]Pastores dabo vobis, 34.

b) Każde powołanie chrześcijańskie pochodzi od Boga, ale dochodzi do Kościoła i przechodzi zawsze poprzez jego pośrednictwo. Kościół (Ecclesia), który ze swojej natury jest powołaniem, jest jednocześnie «rodzicielką i wychowawczynią» powołań.^[9]Tamże, 35. «Dlatego aktywnym podmiotem i animatorem duszpasterstwa powołań jest wspólnota kościelna w całej swej różnorodności: od Kościoła powszechnego do Kościoła lokalnego i analogicznie od niego do parafii i do każdego członka Ludu Bożego ».^[10]Tamże, 41.

c) Wszyscy członkowie Kościoła, bez wyjątku, mają łaską i ponoszą odpowiedzialność za troską o powołania. Jest to obowiązek będący częścią dynamizmu życia Kościoła i jego rozwoju. Tylko dzięki takiemu przekonaniu duszpasterstwo powołań ukaże swe oblicze naprawdę kościelne, rozwinie jednolitą działalność, korzystając także ze specjalnych instytucji i odpowiednich środków służących budowaniu wspólnoty i współodpowiedzialności.^[11]Por. Tamże, 41.

d) Kościół partykularny odkrywa swój wymiar egzystencjalny i ziemski w powoływaniu wszystkich swoich członków do wspólnoty, do świadectwa, do misji w służbie Bogu i braciom… Dlatego będzie odnosił się z respektem i popierał różnorodność służb i charyzmatów, czyli różnych powołań, będących manifestacją jedynego Ducha.

e) Najważniejszym aktem całego duszpasterstwa powołaniowego jest modlitwa zalecana przez Zbawiciela (Mt 9,38). W taką modlitwę, winny się włączyć nie tylko pojedyncze osoby, ale całe wspólnoty kościelne.^[12]Tamże, 38. «Musimy modlić się wytrwale do Pana żniwa, aby posłał do Swego Kościoła robotników, którzy zaspokoją potrzeby nowej ewangelizacji».^[13]Vita consecrata, 64.

Warto jednak przypomnieć, że autentyczna modlitwa powołaniowa zasługuje na tę nazwę i staje się skuteczna jedynie wtedy, gdy tworzy koherencję życia przede wszystkim w samym modlącym się i gdy łączy się w reszcie wspólnoty wiernych z jasnym głoszeniem i adekwatną katechezą w celu ułatwienia zarówno w powołanych do kapłaństwa i życia konsekrowanego, jak i w każdym innym powołaniu chrześcijańskim, tej spontanicznej i wielkodusznej odpowiedzi w wolności, która pozwala działać łasce powołania.^[14]Tamże.