Nowe powołania dla nowej Europy. In Verbo Tuo…

Zasady ogólne duszpasterstwa powołaniowego

26. Z wielu stron odczuwa się potrzebę wyciśnięcia na duszpasterstwie wyraźnego piętna powołaniowego. W celu osiągnięcia tego efektu programowego postaramy się nakreślić pewne zasady teoretyczno-praktyczne wynikające z teologii duszpasterstwa, a w szczególności «ze stałych prawd» z nią związanych. Skoncentrujemy te zasady wokół niektórych stwierdzeń tematycznych.

a) Duszpasterstwo powołaniowe jest pierwotną perspektywą duszpasterstwa ogólnego

Instrumentum laboris Kongresu na temat powołań stwierdza wyraźnie: «Całe duszpasterstwo, a w szczególności duszpasterstwo młodzieżowe jest w swojej istocie powołaniowe»;^[1]IL, 59. innymi słowy, mówiąc powołanie, znaczy mieć ma myśli wymiar istotny i podstawowy zwykłego duszpasterstwa, ponieważ, duszpasterstwo od samego początku jest przez swoją naturę skierowane na rozpoznanie powołaniowe. Tę służbę wykonuje się na rzecz każdej osoby, by mogła ona odkryć drogę realizacji życiowego planu tak, jak chce tego Bóg, zgodnie z potrzebami Kościoła i współczesnego świata.^[2]Por. Dichiarazione, 26.

Mówiono o tym już w 1994 r., na Kongresie latyno-amerykańskim poświęconym powołaniom.

Perspektywa ta jednak powinna być poszerzona: powołanie nie jest tylko planem egzystencjalnym, lecz są nim wszystkie indywidualne Boże powołania pozostające oczywiście we wzajemnej korelacji na płaszczyźnie podstawowego planu życiowego poprzez całą egzystencję. Autentyczne duszpasterstwo uwrażliwia wierzącego na wielorakie powołania Pana, czyni go gotowym do usłyszenia głosu i dania Mu odpowiedzi.

To właśnie wierność tego rodzaju codziennym powołaniom czyni dziś młodego człowieka zdolnym do rozpoznania i przyjęcia «powołania» swego życia; jutro natomiast dorosłego, zdolnego nie tylko do pozostania wiernym powołaniu, ale również do coraz głębszego odkrywania świeżości i piękna powołania. Każde powołanie jest «wczesne», jest odpowiedzią każdego ranka na nowy apel, który niesie ze sobą każdy dzień.

Dlatego duszpasterstwo będzie zwracało baczną uwagę na powołania, starając się wzbudzić je w każdym wierzącym; będzie się starać postawić wierzącego przed propozycją Boga; uczyni wszystko, by sprowokować w nim wzięcie odpowiedzialności za otrzymany dar lub usłyszane słowo Boże; będzie zabiegać o doprowadzenie wierzącego do zawierzenia Bogu.^[3]Por. Proposizioni, 25.

b) Duszpasterstwo powołaniowe jest powołaniem dzisiejszego duszpasterstwa

W tym sensie można powiedzieć, że należy «upowołaniować» całe duszpasterstwo lub postarać się, by każdy przejaw duszpasterstwa manifestował w sposób wyraźny bezbłędny projekt lub dar Boży uczyniony osobie, prowokując w niej wolę odpowiedzi i osobiste zaangażowanie. Duszpasterstwo chrześcijańskie albo prowadzi do konfrontacji z Bogiem ze wszystkimi tego konsekwencjami: napięciem, walką, czasami ucieczką i odrzuceniem, jak również pokojem i radością z przyjęcia daru, albo nie zasługuje na to miano.

Manifestuje się to dzisiaj w takim stopniu, że dochodzi się do stwierdzenia, iż duszpasterstwo powołaniowe jest powołaniem duszpasterskim: być może, stanowi jego główny cel jako wyzwanie dla wiary Kościołów europejskich. Powołanie jest poważnym problemem dzisiejszego duszpasterstwa.

Tak więc, ogólnie rzecz biorąc, jeżeli duszpasterstwo jest «wezwaniem» i oczekiwaniem, dzisiaj w obliczu tego wyzwania musi być ono prawdopodobnie bardziej odważne i autentyczne, musi bardzo wyraźnie docierać do centrum i do serca przesłania-propozycji, musi być bardziej bezpośrednio skierowane do osoby a nie tylko do grupy, musi skłaniać do konkretnego zaangażowania, a nie niejasnego odwoływania się do wiary abstrakcyjnej i dalekiej od życia.

Być może, powinno byś duszpasterstwem bardziej prowokacyjnym niż pocieszającym: w każdym razie powinno odzwierciedlać dramatyczny sens życia człowieka powołanego do tego, by czynić to, czego nikt inny nie może uczynić na jego miejscu.

We fragmencie przez nas przytoczonym ta uwaga i napięcie powołaniowe jest ewidentne w wyborze Macieja, w odważnym przemówieniu (na stojąco i donośnym głosem) Piotra do tłumu, w sposobie w jakim orędzie chrześcijańskie jest głoszone i odbierane («przejęli się do głębi serca»).

Przede wszystkim jasno ukazuje swoją moc w odniesieniu do zmiany życia tych, którzy do niego przystępują jak to wynika z nawróceń i sposobu życia wspólnoty opisanej w Dziejach Apostolskich.

c) Duszpasterstwo powołaniowe jest stopniowe i zbieżne

Zauważyliśmy już pośrednio, że w życiu człowieka istnieją różne rodzaje powołań: przede wszystkim do życia, a następnie do miłości, do odpowiedzialności za dar, czyli do wiary; do naśladowania Jezusa, do dawania szczególnego świadectwa wiary, do bycia ojcem lub matką i do szczególnej służby Kościołowi i społeczeństwu.

Uczestniczy w akcji powołaniowej ten, kto ma na uwadze jako pierwszą rzecz bogaty kompleks wartości ludzkich i znaczeń chrześcijańskich, z których rodzi się sens powołaniowy życia każdego żyjącego. Umożliwiają one otwarcie się każdego życia na różne możliwości powołaniowe, zbiegające się w ostatecznym osobistym wyborze.

Innymi słowy, dla właściwego duszpasterstwa powołaniowego konieczne jest przestrzeganie pewnej stopniowości rozpoczynającej się od wartości podstawowych i uniwersalnych (nadzwyczajne dobro życia) i prawd będących jednakowymi dla wszystkich (życie jest darem otrzymanym, który ze swojej natury staje się dobrem podarowanym) by następnie przejść do coraz bardziej osobistego i konkretnego, opartego na wierze i objawionego, progresywnego wyodrębnienia powołania.

Na płaszczyźnie bardziej pedagogicznej ważne jest przede wszystkim ukształtować świadomość sensu życia i wdzięczności za nie, by później móc przekazać tę podstawową postawę odpowiedzialności w odniesieniu do egzystencji, która ze swej natury wymaga od każdego konsekwentnej odpowiedzi w formie daru. Stąd przechodzi się do transcendencji Boga, Stworzyciela i Ojca.

Jedynie w tym miejscu jest możliwa i przekonująca, mocna i radykalna propozycja (jaką zawsze powinno być powołanie chrześcijańskie) poświęcenia się Bogu w życiu kapłańskim bądź konsekrowanym.